Ở Nhật Bản, hệ thống giáo dục bậc sau trung học rất đa dạng, bao gồm cả trường nghề (senmon gakko) và đại học (daigaku). Hai loại hình này đều mang đến cơ hội học tập và phát triển nghề nghiệp, nhưng có mục tiêu đào tạo và phương pháp giảng dạy khác nhau, phù hợp với các nhu cầu học tập khác nhau của sinh viên.

1. Trường nghề (Senmon Gakko)
Mục tiêu đào tạo: Trường nghề tại Nhật tập trung đào tạo kỹ năng thực hành và kiến thức chuyên môn cho từng ngành nghề cụ thể. Đây là lựa chọn phổ biến cho những người muốn học nghề một cách chuyên sâu để nhanh chóng làm việc.

Thời gian học: Các chương trình thường kéo dài từ 1 đến 3 năm, tùy thuộc vào ngành học.
Ngành nghề đào tạo: Rất đa dạng, bao gồm IT, thiết kế, chăm sóc sức khỏe, điều dưỡng, khách sạn, làm đẹp, nấu ăn, xây dựng, và nhiều ngành khác.

Phương pháp giảng dạy: Đào tạo nghề chú trọng vào thực hành, giúp sinh viên có tay nghề vững chắc, và học sinh thường có cơ hội tham gia thực tập thực tế ngay trong quá trình học.
Yêu cầu đầu vào: Để vào trường nghề, học sinh cần có bằng tốt nghiệp cấp ba. Đối với du học sinh, cần có trình độ tiếng Nhật từ N2 trở lên (một số trường có thể yêu cầu trình độ thấp hơn).

Cơ hội việc làm: Sinh viên tốt nghiệp từ trường nghề có khả năng tìm việc làm ngay lập tức do đã có sẵn kỹ năng và kinh nghiệm thực tế phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp.

2. Đại học (Daigaku)

Mục tiêu đào tạo: Đại học tại Nhật cung cấp chương trình giáo dục bậc cao với kiến thức chuyên sâu và bao quát, nhằm đào tạo những người có năng lực nghiên cứu, phân tích và phát triển tư duy độc lập trong lĩnh vực học thuật hoặc nghiên cứu.

Thời gian học: Chương trình đại học kéo dài 4 năm (6 năm đối với ngành Y, Luật, Nha khoa).
Ngành nghề đào tạo: Đa dạng các lĩnh vực từ khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, kỹ thuật, nhân văn, y tế, kinh tế đến nghệ thuật, ngôn ngữ.

Phương pháp giảng dạy: Tập trung vào lý thuyết và các nghiên cứu chuyên sâu, giảng dạy theo hướng học thuật để trang bị kiến thức rộng và nền tảng lý thuyết vững vàng.

Yêu cầu đầu vào: Sinh viên quốc tế cần tham gia Kỳ thi Du học Nhật Bản (EJU) và đạt yêu cầu tiếng Nhật (thường từ N2 hoặc N1 đối với ngành học bằng tiếng Nhật). Một số trường cung cấp chương trình bằng tiếng Anh với yêu cầu đầu vào tương ứng.

Cơ hội việc làm và nghiên cứu: Sinh viên tốt nghiệp đại học có nhiều cơ hội làm việc tại các tập đoàn lớn, doanh nghiệp quốc tế, hoặc tiếp tục học cao học (thạc sĩ, tiến sĩ) nếu muốn nghiên cứu chuyên sâu.

Khi du học sinh tại Nhật chuyển sang giai đoạn đi làm chính thức, các bạn sẽ đối diện với nhiều thử thách và cơ hội mới. Đây là giai đoạn để chứng minh năng lực và phát triển sự nghiệp lâu dài tại một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới.

1. Bắt đầu công việc chính thức
Thử việc và đào tạo nội bộ: Khi vừa vào làm, hầu hết các công ty Nhật Bản đều có chương trình thử việc hoặc đào tạo nội bộ kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Đây là thời gian để nhân viên mới làm quen với công việc, hiểu sâu hơn về quy trình làm việc và văn hóa công ty.

Mentorship (Hướng dẫn từ người đi trước): Nhiều công ty Nhật sẽ chỉ định một senpai (tiền bối) làm người hướng dẫn cho nhân viên mới, giúp họ thích nghi nhanh hơn với môi trường và quy trình làm việc.

2. Hòa nhập văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản
Tác phong và thái độ làm việc: Văn hóa công sở Nhật Bản rất coi trọng sự đúng giờ, tinh thần trách nhiệm và tôn trọng đồng nghiệp. Du học sinh cần duy trì thái độ khiêm tốn, cầu tiến và nghiêm túc trong công việc.

Tinh thần làm việc nhóm: Người Nhật thường làm việc theo nhóm, với tinh thần hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau. Du học sinh cần học cách làm việc nhóm, chia sẻ và đóng góp ý kiến một cách hợp lý.

Tuân thủ hệ thống cấp bậc: Trong các công ty Nhật Bản, hệ thống cấp bậc khá rõ ràng. Nhân viên mới thường ở vị trí thấp nhất trong hệ thống và cần thể hiện sự tôn trọng đối với cấp trên và đồng nghiệp.

3. Phát triển kỹ năng và học hỏi
Nâng cao trình độ tiếng Nhật: Tiếng Nhật đóng vai trò quan trọng trong quá trình giao tiếp và hòa nhập vào văn hóa công ty. Cải thiện tiếng Nhật không chỉ giúp du học sinh giao tiếp tốt hơn mà còn giúp xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp.

Tham gia các khóa học và đào tạo: Nhiều công ty tổ chức các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn. Các khóa học này có thể là về quản lý, công nghệ mới, hoặc các kỹ năng cần thiết trong ngành.

Học hỏi từ người Nhật: Du học sinh có thể học được rất nhiều từ đồng nghiệp người Nhật, từ kỹ năng xử lý công việc, cách làm việc chuyên nghiệp cho đến các phong cách lãnh đạo và quản lý.

4. Lộ trình phát triển nghề nghiệp
Thăng tiến trong công việc: Nếu có năng lực và thể hiện được đóng góp của mình, du học sinh sẽ có cơ hội được thăng chức, với các vị trí cao hơn như leader, manager, hay team leader.

Chuyển đổi công ty hoặc ngành nghề: Sau một thời gian làm việc, nếu muốn tìm kiếm cơ hội mới, nhiều người lựa chọn chuyển công ty hoặc thử sức trong ngành khác. Nhật Bản có nền kinh tế đa dạng và các ngành công nghiệp phát triển, tạo ra nhiều cơ hội cho người lao động quốc tế.

Phát triển lâu dài hoặc xin visa vĩnh trú: Nếu làm việc tại Nhật Bản từ 5 năm trở lên, bạn có thể xem xét xin visa vĩnh trú. Điều này giúp bạn có nhiều quyền lợi và sự ổn định hơn về mặt pháp lý, dễ dàng hơn khi muốn chuyển đổi công việc hay thay đổi nơi sinh sống.